Φάρμακο για την ακμή δίνει νέα ελπίδα σε άνδρες με υπογονιμότητα

Ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της σοβαρής ακμής φαίνεται πως μπορεί να θεραπεύσει την ανδρική υπογονιμότητα. Μια μικρή μελέτη έδειξε ότι η ισοτρετινοΐνη, γνωστή και ως Accutane, μπορεί να ενεργοποιήσει την παραγωγή σπερματοζωαρίων σε άνδρες που μέχρι σήμερα είχαν ελάχιστη ή καθόλου παρουσία τους στο σπέρμα. Μέχρι τώρα, η μόνη επιλογή για αυτούς ήταν μια επεμβατική χειρουργική διαδικασία, συχνά επώδυνη και με αβέβαιο αποτέλεσμα.

Πώς διεξήχθη η μελέτη

Η συγκεκριμένη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε τριάντα άνδρες με σοβαρά προβλήματα σπερματογένεσης, έδειξε ότι περίπου ένας στους τρεις ανταποκρίθηκε θετικά. Από αυτούς, οι 11 κατάφεραν να εμφανίσουν ενεργά σπερματοζωάρια στο σπέρμα τους, γεγονός που τους επέτρεψε να προχωρήσουν σε εξωσωματική γονιμοποίηση χωρίς να χρειαστεί χειρουργική παρέμβαση. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις προέκυψαν έμβρυα, εγκυμοσύνες, ακόμα και μία γέννηση.

Όπως διαβάζουμε στο Live Science, η ισοτρετινοΐνη είναι παράγωγο της βιταμίνης Α και χρησιμοποιείται δεκαετίες τώρα για τη θεραπεία της ακμής. Στους όρχεις, το φυσικό μόριο του ρετινοϊκού οξέος παίζει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία και ωρίμανση των σπερματοζωαρίων. Επειδή παρατηρείται πως βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα σε πολλούς υπογόνιμους άνδρες, οι επιστήμονες δοκίμασαν την ισοτρετινοΐνη ως πιθανό «υποκατάστατο», με στόχο να πυροδοτήσουν την παραγωγή σπέρματος.

Συγκρατημένα αισιόδοξοι οι επιστήμονες

Τα αποτελέσματα, αν και ενθαρρυντικά, είναι ακόμη πολύ πρόωρα. Οι ερευνητές τονίζουν ότι πρόκειται για μικρή μελέτη και χρειάζονται μεγαλύτερες, καλά σχεδιασμένες κλινικές δοκιμές για να επιβεβαιωθεί αν το φάρμακο μπορεί να αποτελέσει καθιερωμένη λύση. Ειδικοί που σχολίασαν τα ευρήματα εξέφρασαν συγκρατημένη αισιοδοξία, τονίζοντας ότι η προοπτική να αποφευχθεί η δύσκολη χειρουργική διαδικασία είναι σίγουρα ελκυστική, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μιλάμε ακόμη για θεραπεία-θαύμα.

Αξίζει να σημειωθεί πως ακόμα και σε όσους δεν παρουσίασαν σπέρμα μετά τη φαρμακευτική αγωγή, η χειρουργική λήψη έγινε πιο εύκολη και γρήγορη, μειώνοντας τη διάρκεια της επέμβασης σχεδόν στο μισό. Αυτό δείχνει ότι η ισοτρετινοΐνη ενδέχεται να βελτιώνει τις πιθανότητες εύρεσης σπέρματος ακόμη και όταν δεν εμφανίζεται απευθείας στην εκσπερμάτιση.

Ποιες είναι οι αντενδείξεις

Η θεραπεία ωστόσο δεν είναι απαλλαγμένη από παρενέργειες. Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες παρουσίασαν ξηρότητα δέρματος και σκασμένα χείλη, ενώ αρκετοί ένιωσαν ευερεθιστότητα. Παρατηρήθηκαν επίσης αυξήσεις σε χοληστερόλη και τριγλυκερίδια, που σημαίνει ότι η φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να συνοδεύεται από συχνούς αιματολογικούς ελέγχους. Το ζήτημα της σωστής δοσολογίας, της διάρκειας θεραπείας και των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων παραμένει ανοιχτό.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι προς το παρόν η χρήση της ισοτρετινοΐνης για την ανδρική υπογονιμότητα πρέπει να περιορίζεται αποκλειστικά σε κλινικές δοκιμές. Η εμπειρία από τη χρήση της στις γυναίκες δείχνει ότι μπορεί να είναι επικίνδυνη κατά την εγκυμοσύνη, προκαλώντας σοβαρές ανωμαλίες στο έμβρυο, γι’ αυτό και συνοδεύεται από αυστηρές οδηγίες αντισύλληψης. Στους άνδρες όμως δεν φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά το DNA των σπερματοζωαρίων ούτε να δημιουργεί κινδύνους για τον απόγονο. Αντίθετα, μπορεί να προσφέρει όφελος σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Journal of Assisted Reproduction and Genetics.